Էկոլոգիա
1. Ինչու են պետք էկոլոգիական գիտելիքները, ինչու առաջացավ <<Էկոլոգիա>> գիտությունը:
•Էկոլոգիան գիտություն է կենդանի օրգանիզմների և նրանց համակեցությունների միմյանց միջև ու շրջակա միջավայրի միջև հարաբերությունների մասին։ Էկոլոգիա գիտությունը առաջացավ որպեսզի կանխի մարդկանց վնասակարա գործունեթյունը որոնք ազդում են բնության վրա ախտոտելով մթնոլորտը, քայքայելով ազոնի շերտը և այլ շատ գլոբալ խնդիրներ: Էկոլոգիական գիտելիքները անհրաժեշտ են փրկելու երկիր մորոլակը շատ կարևոր խնդիրներից ինչպիսին են խմելու ջրի պաշարերը նվազումը, անտառազրկումը, հողերի վատթարացումը և այլ շատ կարևոր խնդիրներ որոնց մարդկությանը սպասվում են մոտ ապագայում և եթե մենք հիմա լուծենք այս խնդիրների մի մասը ապա հնարավոր է կարողանանք փրկել մեր մոլորակը՝ ինքներս մեզ: Այս ամենի պատճառով մարդիկ ստեղծել են Էկոլոգիա գիտությունը և փոխանցում են այդ գիտելիքները մեզ որպեսզի ինքներս հասկանանք և գիտակցենք մեր արարքները գիտության և բնության հանդեպ: Բնությունը մեր տունն է և եթե մենք ոչնչացնենք այն ապա ինչպես ենք ապրել, գոյատեվելու: Եկեք մի պահ բոլորս մտածենք թե ինչ վնասներ ենք հասցնում բնությանը սկսաց տրանսպորտից ավարտված արդյունաբերությամբ: Ինչ կլինի մեզնից մի քանի տարի հետո: Ինչ են անելու մեր որդիները թոռները: Ինչպես են փրկլու բնությունը: Աշարհի բոլոր ծայրերում ամեն վայրկյան մենք լսում ենք թե ինչպիսի աղետներ են տեղի ունեցել: Այս ամենը հանգեցրել է մեր պահվածքը բնության հանդեպ: Եթե չսկսենք զբաղվել այդ խնդիրներով հետո ուշ կլինի: Ուրեմ եկեք սկսենք հեց այսօր հենց այս պահին հանուն մեր սերունդների գոյատևմանը:. Ինչպիսի միջավայրում է ապրում մարդը, և ինչպես եմ միմյանց վրա ազդում մարդը և շրջակա միջավայրը: Մարդկությունը զարգացման ճանապարհին, բնության դերը մարդկության զարգացման վրա:
•Ամազոնի արևադարձային անտառներ, Հարավային Ամերիկա: Տեղի ժողովուրդները զբաղվելով անտառահատումներով վնասում են իրեն բնությունը օգտագործելով այդ փայտը արդյունաբերության գյուղատնտեսության և այլ բնագավառների օգտին: Մի պահ պատկերացրեք թե ինչ կլինի երբ անհետանա Ամազոն գետի շրջակայքում գտնվող անտառները: Նախ կվերանան աշխարհի 1/3 որոնք իրենց բնակությունն են հաստատել ամազոնի անտառներում: Մի շարք բուսատեսակներ հոդս կցնդեն երկրի վրայից և ամենակարևորը՝ կվերանա աշխարհի հրաշալիքներից մեկը: Սա մեկ հատ օրինակ թե ինչ և ինչպես կարող է ազդել մարդու գործունեությունը բնության վրա: Մենք ապրելով բնության կողմից տրված հրաշքներում չենք գնահատում նրա գեղեցկությունը և ախտոտում այն, իսկ բնությունը իր հերթին ցավ է ապրում զգալով որ իր գեղեցկությունը փչացնում են: Եթե մարդը ախտոտում է օդը, քայքայում օզոնի շերտը հատում անտառները ապա իր հերթին բնությունը անպատասխան չի մնում առաջացնելով ցունամիներ երկրաշարժեր անհավանական աղետներ հասկացնելով որ իրեն ցավ պատճոռելով նրանք ցավ են պատճառում առաջին հերթին իրենց: Եթե անցնենք պատմության էջերով կտեսնենք այն երբ մարդը զարգացած չէր և իր գործունեությամբ ոչ մի վնաս չէր պատճառում՝ բնությունը նրան պահում է իր ձեռքի մեջ սակայն երբ սկսեցին կառուցել գործարաններ, ստղեծել տարբեր տեսակի փոխադրական միջոցներ, բնությունը սկսեց պատասխանել նրանց աղետներով որոնք խլում էին հազարավոր անմեղ մարդկանց կյանքեր: Այժմ մարդկության գլխավոր խնդիրներից մեկը պահպանել իր բնությունը և վերաբերվել նրան ինչպես ինքդ քեզ:3. Ինչպես կառավարել մարդու միջամտությունը բնության վրա:•Այս ամենը կախված է մարդու գործունեությունից որի միջոցով նա կարող է փոխել իրեն և բնությանը դեպի լավը: Մարդկությունը կարող է սկսել ամենաչնչինից ՝չախտոտելով նրա շրջակա միջավայրը, կանխել անտառահատումները: Այժմյա գիտնականների առջև դրված է ստեղծել մի այնպիսի վառելիք որը բենզինի նման արտանետումներ չանի կամ ավելի ճիշտ կլինի որպեսզի մարդկությունը անցնի վեծանիվներին մետրոներին: Ինչպես հայտնի է ամեն տարին մեկ անգամ հանրային ծառայությունները կոչ են անում մարդկանց մեկ ժամով անջատել լույսերը: Մի պահ պատկերացրեք որ ամբողջ աշխարհում մեկ ժամով անջատել է իր լուսերը: Ինչ կկատարվի: Մոլորակը միլիարդներ կշահի այդ մեկ ժամում կամ ինչպես հայտնի է մարդիկ ստեղծել են այնպիսի սարքեր որոնց շնորը մենք էլեկտրաէներգիա տաք ջուր ենք ստանում արևից և քամուց: Եկեք մի պահ պատկերացնենք ինչ կլինի եթե մարդիկ ունենան այս սարքերից: Նախ և առաջ բնությունը վնաս չի պատճառվի, մարդիկ կխնայեն իրենց ծախսերը և այդ ամեն առանց վնասի: Արդեն գոյություն ունեն մեքենաներ որոնք աշխատում են էլէկտրական մարտկոցներով չեն ախտոտում շրջակա միջավայրը և եթե մարդկությունը կատարի գոնե տվյալ պայմանները նա մեծ քայլ կկատարի իր շնորհիվ կառավարել բնությունը:•4. Ինչ է սպասվում մեզ ապագայում
•Էկոլոգիան գիտություն է կենդանի օրգանիզմների և նրանց համակեցությունների միմյանց միջև ու շրջակա միջավայրի միջև հարաբերությունների մասին։ Էկոլոգիա գիտությունը առաջացավ որպեսզի կանխի մարդկանց վնասակարա գործունեթյունը որոնք ազդում են բնության վրա ախտոտելով մթնոլորտը, քայքայելով ազոնի շերտը և այլ շատ գլոբալ խնդիրներ: Էկոլոգիական գիտելիքները անհրաժեշտ են փրկելու երկիր մորոլակը շատ կարևոր խնդիրներից ինչպիսին են խմելու ջրի պաշարերը նվազումը, անտառազրկումը, հողերի վատթարացումը և այլ շատ կարևոր խնդիրներ որոնց մարդկությանը սպասվում են մոտ ապագայում և եթե մենք հիմա լուծենք այս խնդիրների մի մասը ապա հնարավոր է կարողանանք փրկել մեր մոլորակը՝ ինքներս մեզ: Այս ամենի պատճառով մարդիկ ստեղծել են Էկոլոգիա գիտությունը և փոխանցում են այդ գիտելիքները մեզ որպեսզի ինքներս հասկանանք և գիտակցենք մեր արարքները գիտության և բնության հանդեպ: Բնությունը մեր տունն է և եթե մենք ոչնչացնենք այն ապա ինչպես ենք ապրել, գոյատեվելու: Եկեք մի պահ բոլորս մտածենք թե ինչ վնասներ ենք հասցնում բնությանը սկսաց տրանսպորտից ավարտված արդյունաբերությամբ: Ինչ կլինի մեզնից մի քանի տարի հետո: Ինչ են անելու մեր որդիները թոռները: Ինչպես են փրկլու բնությունը: Աշարհի բոլոր ծայրերում ամեն վայրկյան մենք լսում ենք թե ինչպիսի աղետներ են տեղի ունեցել: Այս ամենը հանգեցրել է մեր պահվածքը բնության հանդեպ: Եթե չսկսենք զբաղվել այդ խնդիրներով հետո ուշ կլինի: Ուրեմ եկեք սկսենք հեց այսօր հենց այս պահին հանուն մեր սերունդների գոյատևմանը:. Ինչպիսի միջավայրում է ապրում մարդը, և ինչպես եմ միմյանց վրա ազդում մարդը և շրջակա միջավայրը: Մարդկությունը զարգացման ճանապարհին, բնության դերը մարդկության զարգացման վրա:
•Ամազոնի արևադարձային անտառներ, Հարավային Ամերիկա: Տեղի ժողովուրդները զբաղվելով անտառահատումներով վնասում են իրեն բնությունը օգտագործելով այդ փայտը արդյունաբերության գյուղատնտեսության և այլ բնագավառների օգտին: Մի պահ պատկերացրեք թե ինչ կլինի երբ անհետանա Ամազոն գետի շրջակայքում գտնվող անտառները: Նախ կվերանան աշխարհի 1/3 որոնք իրենց բնակությունն են հաստատել ամազոնի անտառներում: Մի շարք բուսատեսակներ հոդս կցնդեն երկրի վրայից և ամենակարևորը՝ կվերանա աշխարհի հրաշալիքներից մեկը: Սա մեկ հատ օրինակ թե ինչ և ինչպես կարող է ազդել մարդու գործունեությունը բնության վրա: Մենք ապրելով բնության կողմից տրված հրաշքներում չենք գնահատում նրա գեղեցկությունը և ախտոտում այն, իսկ բնությունը իր հերթին ցավ է ապրում զգալով որ իր գեղեցկությունը փչացնում են: Եթե մարդը ախտոտում է օդը, քայքայում օզոնի շերտը հատում անտառները ապա իր հերթին բնությունը անպատասխան չի մնում առաջացնելով ցունամիներ երկրաշարժեր անհավանական աղետներ հասկացնելով որ իրեն ցավ պատճոռելով նրանք ցավ են պատճառում առաջին հերթին իրենց: Եթե անցնենք պատմության էջերով կտեսնենք այն երբ մարդը զարգացած չէր և իր գործունեությամբ ոչ մի վնաս չէր պատճառում՝ բնությունը նրան պահում է իր ձեռքի մեջ սակայն երբ սկսեցին կառուցել գործարաններ, ստղեծել տարբեր տեսակի փոխադրական միջոցներ, բնությունը սկսեց պատասխանել նրանց աղետներով որոնք խլում էին հազարավոր անմեղ մարդկանց կյանքեր: Այժմ մարդկության գլխավոր խնդիրներից մեկը պահպանել իր բնությունը և վերաբերվել նրան ինչպես ինքդ քեզ:3. Ինչպես կառավարել մարդու միջամտությունը բնության վրա:•Այս ամենը կախված է մարդու գործունեությունից որի միջոցով նա կարող է փոխել իրեն և բնությանը դեպի լավը: Մարդկությունը կարող է սկսել ամենաչնչինից ՝չախտոտելով նրա շրջակա միջավայրը, կանխել անտառահատումները: Այժմյա գիտնականների առջև դրված է ստեղծել մի այնպիսի վառելիք որը բենզինի նման արտանետումներ չանի կամ ավելի ճիշտ կլինի որպեսզի մարդկությունը անցնի վեծանիվներին մետրոներին: Ինչպես հայտնի է ամեն տարին մեկ անգամ հանրային ծառայությունները կոչ են անում մարդկանց մեկ ժամով անջատել լույսերը: Մի պահ պատկերացրեք որ ամբողջ աշխարհում մեկ ժամով անջատել է իր լուսերը: Ինչ կկատարվի: Մոլորակը միլիարդներ կշահի այդ մեկ ժամում կամ ինչպես հայտնի է մարդիկ ստեղծել են այնպիսի սարքեր որոնց շնորը մենք էլեկտրաէներգիա տաք ջուր ենք ստանում արևից և քամուց: Եկեք մի պահ պատկերացնենք ինչ կլինի եթե մարդիկ ունենան այս սարքերից: Նախ և առաջ բնությունը վնաս չի պատճառվի, մարդիկ կխնայեն իրենց ծախսերը և այդ ամեն առանց վնասի: Արդեն գոյություն ունեն մեքենաներ որոնք աշխատում են էլէկտրական մարտկոցներով չեն ախտոտում շրջակա միջավայրը և եթե մարդկությունը կատարի գոնե տվյալ պայմանները նա մեծ քայլ կկատարի իր շնորհիվ կառավարել բնությունը:•4. Ինչ է սպասվում մեզ ապագայում
Հարգանքներով՝ Ադունց Արսեն
•Ճիշտն ասած ես դժվարանում եմ պատասխանել այս հարցին ընկեր Էմանուել քանի որ ամեն ինչ կախված է մարդկությունից՝ մեզնից: Ապագան մեր ձեռքերում է և ամեն ինչ կախված է մեզանից: Եթե մենք սկսենք ճիշտ վարվել բնության հետ խնամելով այն ապա մեզ սպասվում է միգուցե պայծառ ապագա բայց եթե մենք շարունակենք ախտոտել բնությունը ինչպես հիմա ապա մեզ և մեր երեխաների առջև կանգնած են լինելու մի շարք խնդիրներ որոնք ժամանակի ընթացքում անլուծելի են դառանլու:
Մթնոլորտ
1 Ինչպես մեզ հայտնի է մթնոլորտը բաղկացած
է մի քանի գազերից որոնցից
են՝ ազոտը (78%),
թթվածնինը (21%), արգոնը
(0,93%), ածխաթթու գազը (0,03%):
Բնությունը վերցնելով ածխաթթու
գազը մեզ տալիս է թթվածին
կատարելով մեզ շատ հայտնի ֆոտոսինթեզը: Սակայն մեզ շրջապատող գործարանների
և մեքենաների արտանետումները, ծխախոտի
ծուխը բարձրանալով մթնոլորտ
և միախառնվելով օդին դարձնում են մեր առողջությանը
վնասակար և շատ վտանգավոր:
Այստեղից եզրակացություն: Բնությունը մեզ տալիս է լավ և ինչպես միշտ մենք տալիս ենք բնությանը
վատը: Մենք ստեղծելով այդ գործարանները, մեքենաները
և գովաբանելով մեզ թե մեծ գյուտ ենք արել մարդկությանը
օգնելու համար: Սակայն իրականում
այդ ստեղծողները չեն տեսնում օրենց գյուտի մեջ վատ կողմերը: Ես
դեմ չեմ որ մեքենա լինի բայց հիմա նրանք պետք է զբաղվեն
այն հայտնագործությամբ որ օգնի և մեզ չվնասելով
մեր առողջուիթյանը և բնությանը չախտոտելով
օդը:
2,3 Մթնոլորտը ախտոտող
նոյւթերը այնքան շատ են որպեսզի
դրանք ուսումնասիրենք պետք է բաժանենք
մի քանի խմբերի: Արդյունաբերությունը համարվում
է հիմնական և ամենաշատ ախտոտող
ոլորտը: Գործարանների արտանետած թունավոր
նյութերը շատ վտանգավոր
են մեր առողջության
համար: Նրանց արտանետած նյութերի
հիմանական մասը կազմում
է ածխաթթու գազը: Վերջինիս տոկոսային
հարաբերությունը բարձրացել է և հնարավոր
աճերի դեպքում կարող է հանդիսանալ
որոշ հիվանդությունների առաջացման: Կամ երբ մենք ազատվում
ենք հին սառնարաններից
ոչնչացնելով դրանք, մենք մթնոլորտ ենք բաց թողում
Ֆրիոն կոչվող նյութը
որը բարձրանալով մթնոլորտ
քայքայում է օզոնի շերտը և ուլտրա-մանուշակագույն ճառագայթները
թափանցելով մթնոլորտ կարող են մարդկանց
մոտ առաջացնել մաշկի քաղցկեղ: Մյուս և ամենահայտնի
ոլորտը դա փոխադրամիջոցներն են: Վառելիքի
այրման համար անհարժեշտ
է թթվածին: Այրված թունավոր
արգասիքները արտանետվում են մթնոլորտ:
Դրանք իրենց հերթին
փոխազդում են թթվածնի
հետ ստեղծելով թունավոր
գազեր որոնք վտանգավոր
են հատկապես երեխաների
առողջությանը և նպաստում
են մի շարք հիվանդությունների առաջացմանը: Հաջորդ ոլորտը
դա գյուղատնտեսությունն է: Նրանք
գյուղատնտեսության մեջ օգտագործելով
թունաքիմիկատները, պարարտանյութերը, ախտոտում
են ոչ միայն հող այլև օդը:
Կամ երբ
նրանք փորձում են ազատվել արտադրության
մնացորդների այրելով դրանք: Մի
խոսքով կարելի է նշել այսպես
շարունակել անթիվ մեր բողոքները:
Սակայն դրանք ով է լսում կամ ում են պետք: Պետք
է ձեռնարկել րոևէ քայլել և համոզված եղիր որ քո օրինակին կհետևեն
շատերը:
4 Միջավայրը ախտոտող
գործոններն են համարվում՝
մեքենաները, գործարանները, ծխախոտը,
աղբը և այլ շատ վնասակար
նյութեր: Մենք որ հանդիսանում
ենք ապագա երկրի բնակիչները պետք է հիմիկվանից
մտածենք թե ինչպես
կանխենք և ինչպիսի
միջոցառումներ ձեռնարկենք որպեսզի
պահապանենք մեր երկիր մոլորակը:
Ինչպես բոլորս գիտենք
մեքենաների հիմնական մասը օգտագործում է բենզին որի արտանետումները վնասակար
են մեր առողջության
համար: Սակայն գիտնականները հաշվել
են որ գազի արտանետումները շատ ագնամ քիչ են բենզինի
արտանետումներից: Բայց սա չի հանդիսնաում հարցի լուծում:
Գալու է
ժամանակ երբ արդեն խնդիր է դառնալու գազի արտանետումները և այդ ժամանակ
մենք նորից շուտափույթ
որոշումներ ենք կայացնելու: Ըստ իս մեր առաջև դրված մինախնդիրները
պետք է լուծենք
այլ եղանակով: Բոլորիս հայտնի
էր որ մեր երկրում գործում
էր տրամվայներ որոնք շուտվանից վերացվել
էին: Ես կառաջարկեի որ նրանք նորից հանձնվեին շահագործան: Կամ մարդկությանը
արդեն հասանելի են մեքենաներ որոնք աշխատում են արևի էներգիայի
հաշվին: Պետք է մեծացնել
նարնց արտադրությունը և փոխարինել վառելիքով
աշխատող մենքնաների հետ:
Ջրոլորտ
1.
Ինչպես հայտնի
է ջուրը (H2O)
կազմված է ջրածնից
և թթվածնից: Ըստ տվյալների
մեր Շենգավիթ համայնքը
օգտվում է Ապարանից
եկող ջրից որը ըստ իս այնքանել էլ մաքուր ջուր չէ:
Նրա համը
նմանվում է աղաջրից: Ասես նրա մեջ աղ են խառնել: Այն
հաստատ բաղկացած չէ միայն երկու նյութերի խառնուրդից: Ես ամպայման
մեկ օր այդ ջուրը ուղղարկելու
եմ փորձաքննության որպեսզի
ճշտեմ նրա իրական
բաղադրությունը: Իսկ առ այժմ ես ստիպված
եմ խմել այդ քլորաջուրը:
2. Ջրեր
կարող են ախտոտվել
մի քանի եղանակով: Դրանց հիմնական
պատճառը կրկին մարդկանց
գործունեությունն է: Մենք կառուցելով
հիդրոէլեկտրակայաններ ջրամբարներ փորձում
են վերհսկել նրանց գործունեությունը սակայն
որոշ մարդիկ թափոնները
նետելով գետը վատացնում
են ջրի որակը: Իսկ
այդ գետերը իրենց հերթին թափվում
են լճեր և ծովեր:
Կամ ինչպես գիտենք
եղել են դեպքեր
երբ նամթամթերք տեղափոխող
նավերը ինչ-ինչ պատճառներով
վթարի են ենթարկվել
և նրանց մեջի նավը թափվել
է ծով կամ օվկյանոս:
Օրինակ դրանցից էր Մեքսիկական ծոցում
տեղի ունեցած վթարը որի ժամանակ
նավթը թափվել և հասել էր մինչև Ատլանտյան
օվկիանոս: Իսկ արդեն հաջորդ
օրը այդ ծովում
բնակվող կենդանական աշխարհը
մի մասը մահացել
էր թթվածնի պատճառով: Ինչպես նաև մի քանի տարի անց երբ մարդիկ
այնտեղ ձկնորսություն են անում և բռնելով ձկանը տեսնում են որ այն տարբերվում է: Պարզվել
էր որ այդ ձուկը ենթարկվելով
մուտացիայ ավելի մեծացել
և նմանվել էր մեկ այլ կենդանուն:
Կամ ինչպես հայտնի
է արդյունաբերական կենտրոնները
հինականում կառուցում են գետի մոտակայքում
որպեսզի օգտագործեն նրանց ջուրը:
Արտադրության ժամանակ գետի մեջ հանկարծակի
հայտնվում են չափազանց
թունավոր նյութեր` ծանր մետաղներ, կապար,
սնդիկ, մկնդեղ: Արդյունքում այդ գետի ջուրը և կենդանական
աշխարհը այլևս մարդկությանը
պիտանի չէ: Եկեք չմոռանանք
որ աշխարհում ամենատարածված
նյութը հենց ջուրն է սակայն
նրա ընդամենը 2.4% է պիտանի
խմելուն: Եկեք չմոռոնանք որ հիմա մարդկության
ամենամեծ խնդիրը նավթն է ապա մի քանի տարի հետո լինելու է ջուրը:
Որոշ պետություններ արդեն այդ խնդրի դիմաց են կանգնած:
Նունիսկ արաբական աշխարհում
մեկ լիտր ջրի դիմաց նրանք քեզ կտան մեկ լիտր չմշակված նավթ: Եվ
դա համարվում է շահավետ գործարք:
3.
Չգիտեմ թե ինչպես է ազդում մարդու
առողջություն վրա ազդում
աղտոտված ջուրը չգիտեմ
որովհետև այդպիսի իրավիճակում
չեմ գտնվել: Այն կարող է լուրջ խնդիրներ առաջացնել
երեխաների առողջության համար և նույնիսկ
մահվան: Իսկ մեծահասակների
համար բարդ հիվանդություններ առաջացնել: Սակայն կարող եմ ասել որ առանց ջրի մենք կյանք չունենք: Մաքսիմում 3 մինիմու 4 օր կարող է մարդը դիմանալ առանց ջրի:
Հասուն մարդու օրգանիզմի
կազմված է 65-60%
ջրից իսկ երեխաներինը
հասնում է մինչև
80%: Ջուրը մեզ կյանք է պարգևում:
4.
Պետք է մաքուր պահել գետերը և նրանց միջակայքում
թույլ չտալ կառուցել
արդյունաբերական գործարաններ: Հարկավոր է նաև այն խնամել և այն օգտագործել
չափավոր: