ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱԼԵՆՑ
1910 թ.
ՀԱՐՈՒԹՅՈՒՆ ԿԱԼԵՆՑԸ ծնվել է 1910 թ. Օսմանյան կայսրության Սեբաստիա նահանգի Կյուրին գյուղաքաղաքում, Խարմանդայանների ընտանիքում, Զատկի հաջորդ գիշերը: Հարությունը ընտանիքի չորս տղա զավակներից երրորդն էր: Կյանքի առաջին հինգ տարիները փոքրիկի համար լուսաշող մանկության երջանիկ տարիներ էին. նրա հիշողության մեջ պահպանվել էին այդ օրերի առանձին պայծառ դրվագներ...
1915-1922
1915 թվականի Հայոց ցեղասպանության ժամանակ Հարություն Կալենցի մայրը, երեք կրթսեր զավակների հետ միանալով գաղթականների քարավանին, փախչում է Կյուրինից: Կալենցը պատմում էր, թե ինչպես են անցել անապատով՝ մահվան ճանապարհով. «...ոտաբոբիկ, արյունլվա ներբաններով, բզկտված, ցնցոտիներով, թշվառական, սովամահ»: Ընտանիքը հրաշքով փրկվում է: Բոլորը հասնում են Սիրիայի Հալեպ քաղաքը: Շատ չանցած մայրը մահանում է: Հարությունին եղբայրների հետ տեղափոխում են հայ մանուկների որբանոց: Նախնական կրթությունը ստանում է որբանոցին կից դպրոցում: Չորրորդ դասարանը չավարտած՝ թողնում է դպրոցը, բնակվում հորեղբոր տանն ու դառնում ծանոթ մի գեղագրի աշակերտ: Հարություն Կալենցը նկարել սկսել է դեռևս որբանոցում...
1923-1930
Կալենցն իր միակ ուսուցիչն էր համարում հայ նկարիչ Օննիկ Ավետիսյանին, որի մոտ 13 տարեկանում 2-3 ամիս գեղանկարչության հիմունքներ էր ուսանել:
Մի քանի տարի Հարությունն ապրում է Հալեպում, վաճառքի համար նկարում ժանրային կտավներ, վայելում նաև դիմանկարչի համբավ:
1927-ին տեղափոխվում է Տրիպոլի (Լիբանան), ուր ապրում էին երկու ավագ եղբայրները: Այստեղ նա ծանոթանում է ֆրանսիացի նկարիչ Կլոդ Միշլեի հետ, նշանակալից մի ծանոթություն, որը դառնում է երկարամյա բարեկամության սկիզբ: Դա աշակերտ-ուսուցիչ փոխհարաբերություն չէր, այլ փոխհարստացնող ստեղծագործական միություն, որը ընդհատվեց միայն 1942 թ. Միշլեի մահով:
1930-1946
1930 թ. Կալենցը հաստատվում է Լիբանանի մայրաքաղաք Բեյրութում: Այդ տարի սկիզբ է առնում նկարչի ստեղծագործական թռիչքի ու փառքի երջանիկ ժամանակաշրջանը: Կալենցը դառնում է հանրաճանաչ, հաստատուն տեղ գրավում հասարակության մեջ, գործուն մասնակցություն ունենում մայրաքաղաքի գեղարվեստական կյանքում, բացում անհատական ցուցահանդեսներ: Նրա արվեստը լուսաբանվում է արաբական, ֆրանսիական և հայկական մամուլում... Կալենցի ստեղծագործության բեյրության շրջանի բարձրակետը դարձան 1939 թ. Նյու Յորքի համաշխարհային ցուցահանդեսում Լիբանանի տաղավարի համար արված յոթ մետրանոց հարթաքանդակները, որոնք արժանացան Լիբանանի կառավարության և ցուցահանդեսի կոմիտեի պատվոգրերին: Այդուհանդերձ, ներգաղթի առաջին իսկ հնարավորությունն ստեղծվելուն պես նկարիչը որոշում է ընդունում վերադառնալ հայրենիք: 1946-ին կնոջ՝ Արմինեի և որդու՝ Արմենի հետ նկարիչը մեկնում է Խորհրդային Հայաստան:Եղել է 1942-ին ստեղծված «Լիբանանի նկարիչների միության» հիմնադիրներից։ Արտասահմանում ունեցել է անհատական մի շարք ցուցահանդեսներ։ 1946-ին իր տիկնոջ` նկարչուհի Արմինե Կալենցի հետ ներգաղթել է Հայաստան։ Մասնակցել է հանրապետական և միութենական բազմաթիվ ցուցահանդեսների։ Ունեցել է անհատական ցուցահանդեսներ Երևանում (1962), Մոսկվայում (1965)։ 1966-ին մասնակցել էՉեխոսլովակիայում կազմակերպված արվեստի տասնօրյակի ցուցահանդեսին, ապա Փարիզում կազմակերպված «Ուրարտուից մինչև մեր օրեր» ցուցահանդեսին։ 1967-ին ետմահու արժանացել է ՀԽՍՀ պետական մրցանակի։Կալենցի նշանավոր գործերից են գրող Վիվան Չիթեջյանի (1957 թ.), պարուհի Մայա Պլիսեցկայայի (1959 թ.), նկարչուհի Քնարիկ Հովհաննիսյանի (1960 թ.), դերասանուհի Վալենտինա Խմարայի (1961 թ.) դիմանկարները, «Աշունը Զանգվի ձորում» (1957 թ.), «Սևանա կղզու Սուրբ Կարապետ եկեղեցին» (1957 թ.), «Աշունը բուսաբանական այգում» (1961 թ.), «Գարունը մեր բակում» (1967 թ.) բնանկարները, «Նատյուրմորտ. մրգեր» (1959 թ.), «Նատյուրմորտ» (1960 թ.) և այլ կտավներ: Անհատական ցուցահանդեսներ է ունեցել Բեյրութում, Մոսկվայում, Լենինգրադում (այժմ՝ Սանկտ Պետերբուրգ), Երևանում: Գործերից պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում, Ժամանակակից արվեստի թանգարանում, մասնավոր հավաքածուներում:Կալենցի անունով Երևանում կոչվել է փողոց, 2009 թ-ին ստեղծվել է «Կալենց» մշակութային հիմնադրամը:
Մետրոյի «Բարեկամություն» կանգառից քիչ հեռու` Կալենցի 18 հասցեում,
այսուհետ կգործի անվանի նկարչի թանգարանը: «Կալենց» թանգարանը կառուցվել է Արմինե
եւ Հարություն Կալենցների տուն-արվեստանոցի հիման վրա, իսկ թանգարանի ստեղծման
գաղափարը կյանքի է կոչվել նրանց որդու` Սարո Գալենցի ջանքերով:
<iframe src="http://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/35153248" width="427" height="356" frameborder="0" marginwidth="0" marginheight="0" scrolling="no" style="border:1px solid #CCC; border-width:1px 1px 0; margin-bottom:5px; max-width: 100%;" allowfullscreen> </iframe> <div style="margin-bottom:5px"> <strong> <a href="https://www.slideshare.net/ArsenAdunts/untitled-1-35153248" title="Untitled 1" target="_blank">Untitled 1</a> </strong> from <strong><a href="http://www.slideshare.net/ArsenAdunts" target="_blank">ArsenAdunts</a></strong> </div>
Комментариев нет:
Отправить комментарий